Westdeutscher RundfunkLaden im Store
Elon Musk, 200 milyarlık servetiyle dünyanın en zengin insanlarından biri. Uzay ile internet alanında aktif olan ve elektronik araba pazarına öncülük eden Musk, ekonomik gücüyle yetinmedi, 2022'de sosyal medya platformu Twitter'i (X) satın alarak siyasi bir figür haline geldi. Otoriter rejimlere ve yeni sağcı hareketlere destek olmaya başladı. ABD'deki başkanlık seçiminde ise Trump'ın yanında saf alıyor. Sahibi olduğu X platformu şimdi de Türkiye'de pek çok gazetecinin hesabını kapattı. Onlardan biri de Can Dündar. Bu bölümü Aydın Işık ve Erkan Aslan sunuyor.
Merhaba, burası Köln Radyosu! Bu cümle ile WDR bünyesinde 2 Kasım 1964'te yayın hayatına başlayan ve onyıllarca Almanya'daki Türklerin hayatına eşlik eden Köln Radyosu tarihe karıştı. 2022 yılında yerini podcast Cosmo Türkçe'ye bıraktı. Efsanevi radyonun eski sunucu ve yöneticilerinden Ayça Tolun ve Murad Bayraktar ile podcast Cosmo Türkçe editörlerinden Tuncay Özdamar ve Fulya Canşen bu özel bölümümüze konuk oldu. Mikrofonda Gökçe Göksu var.
1993 yılında Sivas'taki Madımak oteline radikal İslamcı bir grubun saldırması sonucu hayatını kaybeden 33 insanı anmak ve onları unutturmamak için bir hafıza merkezi kuruldu. Podcast WDR Cosmo Türkçe'ye konuk olan Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu’nun (AABK) Eşit Başkanı Hüseyin Mat, bu sanal müze projesinin Alevi toplumu için önemini anlattı. Elmas Topcu dijital ortamda müzenin nasıl gezilebileceğine dair bilgi derledi. Mikrofonda Aydın Işık var.
"Selvi boylum al yazmalım", "Sihirli Ay", "Issızlığın ortasında" gibi yediden yetmişe her kesimin dinlediği şarkı ve melodilere imza atmış Moğollar grubu, 1967 yılında Türkiye'de Anadolu Rock'un temsilcisi olarak kuruldu. 21 Eylül'de Köln'de bir konser verecek grubun kurucusu ve solisti Cahit Berkay, podcast Cosmo Türkçe'ye konuk oldu. İlk yılları, Barış Manço ile işbirliğini, sosyal ve siyasi konulara nasıl eğildiklerini anlattı. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var.
Almanya'ya 1960'lı yıllarda gelen birinci nesil Türk işçilerin demans hastalığına daha sık yakalandığı gözleniyor. Bunun sebepleri neler? Ailemizdeki demans hastalarına nasıl destek olabiliriz? Bu konuda üçüncü kitabını yayımlayan sosyal hizmet uzmanı Fatma Dik-Thiel podcast Cosmo Türkçe'de anlattı. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var.
Can Leman Duisburg'da doğdu. Düsseldorf'ta yaşıyor. 34 yaşındaki müzisyen Alman ve Türklerden oluşan bir ekiple, Türkçe, Yunanca, İngilizce ve Almanca şarkılar söylüyor. Yaptığı müzikle kültürleri birleştirmek istiyor. Yakında Essen, Köln ve Düsseldorf'ta üç konser verecek olan sanatçı, podcast Cosmo Türkçe'ye konuk oldu. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var.
26 Ağustos 1984'te Duisburg'un Wanheimerort semtinde çoğunlukla Türklerin yaşadığı bir bina ateşe verildi. Saldırıda aynı aileden 7 kişi can verdi. Suçu işlediğini itiraf eden Evelin D. adlı kadının yangın çıkarma bağımlısı olduğu öne sürüldü. 2018’de olayın ardında ırkçı bir sebep olabileceğine yönelik inceleme başlatıldı. 13 yaşında iken ikinci kattan atlayarak yangından ağır yaralı kurtulan Aynur Satır, o karanlık geceyi ve sonrasını podcast Cosmo Türkçe'ye anlattı. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var.
2008'de Köln Radyosu bünyesinde sunuculuk hayatına başlayan Sümeyra Kaya, sonraki yıllarda Funkhaus Europa Radyosu’nun Almanca yayınlarını sunmaya başladı, şimdilerde ise WDR'de televizyon programı "Lokalzeit aus Köln" isimli akşam kuşağını sunuyor. 2021'de Almanya'nın en iyi radyo sunucusu ödülünü alan Sümeyra Kaya, aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa Birliği ilişkileri konusunda doktora yaptı. Sevilen sunucu podcast Cosmo Türkçe'ye konuk oldu, kariyerini ve özel hayatını anlattı. Almanya'daki diğer Türkiye kökenli sunucuları Erkan Aslan araştırdı. Mikrofonda Aydın Işık var.
Fuat Saka, siyasi bir mülteci ve göçmen olarak uzun yıllar Hamburg ve Paris'te yaşadı. Af çıktıktan sonra 1990'lı yılların sonunda Türkiye'ye döndü. Deneyimli müzisyenin Yunan besteci Vangelis Zografos ile birlikte yazdığı "Göç Senfonisi - Karanlık Sular" (Dark Waters - Eine Sinfonie der Flucht) isimli senfonisinin Avrupa prömiyeri Gürzenich Orkestrası'nın seslendirmesiyle 5 Temmuz'da Köln’de yapılacak. Fuat Saka, podcast Cosmo Türkçe stüdyosuna konuk oldu. Mikrofonda Gökçe Göksu ve Serap Doğan var.
Avrupa Şampiyonası bütün coşkusuyla devam ediyor. Milyonlarca insan televizyon başında, sokaklarda, cafelerde, stadyumda bu heyecanı yaşıyor. Ancak Almanya'da sadece atılan goller değil, futbolcuların etnik kökeni, Alman milli takımında ne kadar göçmen olduğu tartışmaları da ilk günden gündeme yerleşti. Futbol gerçekten toplumu birleştiriyor mu? Ekibimizden Çelik Akpınar ve Gökçe Göksu bu soruya yanıt aradı. SC Aleviten Paderborn kulübünü kuran Verani Kartum ile futbolun birleştirici gücünü konuştuk.
Almanya'da Müslümanlar ve Müslüman olarak algılanan kişilere yönelik saldırı ve ayrımcılık geçen yıla göre iki kat artmış durumda. Sivil toplum ittifakı CLAIM'in 2023 yılı raporu bu gerçeği ortaya koydu. Bielefeld İslam Cemaatleri Birliği Başkanı Cihad Kefeli ile toplumdaki İslam karşıtlığının nedenlerini ve ne yapılması gerektiğini konuştuk. Mikrofonda Çelik Akpınar ve Gökçe Göksu var.
Almanya'da aşırı sağcıların saldırısı sonucunda yakınlarını kaybeden göçmenlerin yaşamları ilk kez araştırıldı. Sosyolog Fatih Bahadır Kaya, mağdurlarla bizzat konuşarak saldırı sonrasında yaşadıkları acıyı, bugünkü durumlarını ve gelecek planlarını öğrendi. Araştırma "Die Hinterbliebenen des rechten Terrors“ başlığıyla kitap olarak yayınlandı. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var.
Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağcı AfD'nin ve göç politikasında aynı çizgide olan BSW'nin yüksek oranda oy olarak çıkması önümüzdeki yıl yapılacak genel seçimler öncesi Almanya'daki Türkiye kökenlileri tedirgin ediyor. Hatta bazılarında korku o denli ki, Almanya’yı terketmeyi düşünenler bile var! Siyaset Bilimci Dr. Yaşar Aydın ile aşırı sağın yükselişini ve genç seçmenlerin rolünü konuştuk. Bu trend devam eder mi? Gençler neden aşırı sağa yöneliyor? Yanıtlar bu bölümde. Mikrofonda Aydın Işık ve Serap Doğan var.
9 Haziran 2004 yılında NSU terör örgütü tarafından düzenlenen bombalı saldırının 20. yıldönümünde Köln'ün Mülheim semtinde Keupstrasse sokağında ve çevresinde Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier'in de katıldığı anma törenleri düzenlendi. "Birlikte" adı altında yapılan etkinlikleri sunucumuz Elmas Topcu yerinde izledi. Mikrofonunu mağdurlara, semt sakinlerine, ziyaretçilere uzattı. Eski SPD Milletvekili Lale Akgün ve Sosyal Bilimci Prof. Kemal Bozay ile günümüzde aşırı sağın Almanya'daki sosyal barışı nasıl tehdit ettiğini konuştu.
9 Haziran 2004'te Türklerin yoğun olarak yaşadığı Köln-Mülheim semtinde bulunan Keupstrasse sokağında meydana gelen bombalı saldırnın ardında yıllar sonra NSU terör örgütünün olduğu ortaya çıktı. Ancak bu örgüt ile ilgili soru işaretleri hala kafaları meşgul ediyor. Kaç kişiydiler? Beate Zschäpe kalan tek örgüt üyesi mi? Devlet içinde destekçileri var mıydı? Bu soruları NSU davası avukatlarından Aziz Sarıyar ile konuştuk. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Elmas Topcu var.
Türklerin yoğun olarak yaşadığı Köln'ün Mülheim semtindeki "Keupstrasse" sokağında 9 Haziran 2004 yılında bir bombalı saldırı düzenlendi. Semt sakini, esnaf veya müşteri onlarca insan yaralandı, travma geçirdi. Bununla da kalmadı, ilk başlarda polis tarafından kriminal olmakla suçlandı. Ta ki 2011 yılında olayın ardında NSU terör örgütünün olduğu ortaya çıkıncaya kadar! Podcast WDR Cosmo Türkçe 20. yıldönümünde bu ırkçı saldırının perde arkasına ışık tutuyor. Mağdurların sesine kulak veriyor. Aradan geçen sürede ne değişti? Esnaf temsilcisi Meral Şahin ile konuştuk. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Elmas Topcu var.
Türkiye onu "Mandıra Filozofu" diye tanıyor. Avrupa turnesi çerçevesinde Berlin, Köln ve Essen'de "İtiraz Ediyorum" adlı oyununu sahneleyen yönetmen, senarist ve oyuncu Müfit Can Saçıntı, podcast WDR Cosmo'ya konuk oldu. Mutluluğun formülünü açıkladı. Evlilikten eğitim sistemine, zamlardan reklamlara kadar günlük hayatımızda bizi etkileyen birçok konuya nasıl farklı açıdan baktığını anlattı. Huzurlu ve mutlu yaşamanın her şeye rağmen mümkün olabileceğini kendine özgü mizahıyla dile getirdi. Mikrofonda Aydın Işık ve Elmas Topcu var.
Lazer ışınları alanında önde gelen bir bilim insanı olan Prof. Dr. Fatih Ömer İlday, Almanya'da 5 milyon Euro değerindeki "Alexander von Humboldt Profesörlüğü" ödülüne layık görüldü. Podcast WDR Cosmo Türkçe'ye konuk olan İlday, insanların hayatını kolaylaştırmak için Ruhr Bochum Üniversitesi'nde lazer-madde değişimi konusunda bu bütçeyle ne tür araştırmalar yapacağını anlattı. Bilim dünyasına kısa bir yolculuk yapacağımız bu bölümü Aydın Işık ve Elmas Topcu sunuyor.
İbrahim Çoban, 2022 yılından bu yana Köln'de engelli bireylere taksi hizmeti sunuyor. "Inklusion" kısaca engelli kişileri okul, eğitim, iş, kültür, trafik gibi hayatın bütün alanlarına eşit bir şekilde dahil etmek, toplumla kaynaştırmak demek. İbrahim Çoban'ı podcast WDR Cosmo Türkçe'ye konuk ettik. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var. İşte engelli müşterilerini büyük bir özveriyle taşıyan sempatik taksicinin insanın içini ısıtan hikayesi.
Köln'deki göç müzesinin 2029 yılında açılması planlanıyor. Sergilenmek üzere bavul, kaset, fotoğraf, iş kıyafeti, eski radyo gibi 150 bin obje ve belge toplandı. "Haus der Einwanderungsgesellschaft - Göç Toplumunun Evi" başlıklı projenin arkasında Almanya'ya Göçün Dokümantasyon Merkezi ve Müzesi (DOMiD) var. Müze, Türkiye'den ve diğer ülkelerden göç olgusunun zamanla Almanya tarihinde nasıl yer edindiğini ve birlikte yaşamı nasıl şekillendirdiğini gösteren bir mekan olacak. DOMiD'den Ahmet Sezer ile müze projesi hakkında konuştuk. Mikrofonda Ceyhun Kara ve Serap Doğan var.
1960'lı yıllarda Türkiye'deki öğrenci hareketinin içinde yer alan, tutuklanan, hapisteki hücresinde Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam haberini radyodan öğrenen, kendisi de idam cezasına çarptırılan, ancak aftan yararlanıp serbest bırakılan Atilla Keskin, podcast WDR Cosmo Türkçe'ye konuk oldu. 1977'de Almanya'ya gelen Keskin, o gün bugündür bir nevi sürgün hayatı yaşıyor. O döneme ilişkin kitap, öykü ve makale kaleme alan Atilla Keskin, Aydın Işık'ın sorularını yanıtladı. Gökçe Göksu, yazarın hayat hikayesini derledi.
Senfoniler, Türk halk müziği eserleri, elektronik besteler, piyano için eserler yazan; çeşitli orkestraların şefi, trombonist, piyanist Betin Güneş, Cosmo Türkçe'nin konuğu oldu. Sayısız kompozisyonu ödül alan Betin Güneş'in yapıtları arasında 24 senfoni, solo yapıtlar ve oda müziği var. Betin Güneş ile hayatı, müzik çalışmaları ve projeleri hakkında konuştuk. Mikrofonda Çelik Akpınar ve Erkan Aslan var.
Almanya'nın işçi kentlerinin bulunduğu Ruhr Bölgesi'nin kalbindeki Bochum şehri tam 50 senedir cesur, başarılı ve iddialı bir festivale ev sahipliği yapıyor. 1974 yılında o muhteşem Kemnade Gölü kenarında düzenlenmeye başlanan Kemnade International Festivali artık yoluna Ruhr International olarak devam ediyor. Ve bu yıl bu festival tam 50'nci yaşını kutluyor. Kemnade Festivali neden önemli? KRV Milletvekili Serdar Yüksel'e göre bu festival 1974'ten beri İtalyan, İspanyol, Yunan, Türk ve diğer göçmen kökenlilere "vatandasınız" duygusunu verdi. Podcast COSMO TÜRKÇE Kemnade'yi ve programını anlatıyor. Mikrofonda Gökçe Göksu ve Erkan Aslan var.
Uzun yıllardır caz, soul ve Fransızca şansonlarla sahne alan Türkiye kökenli sanatçı Su Tuna, 27 Nisan'da Düsseldorf'ta Fazıl Say’ın eserlerinden oluşan bir konser verecek. Cemal Süreya'nın şiirlerini Almanca yorumlarla seslendiren Tuna, şarkılarında İspanyolca’dan Türkçe’ye, Türkçe’den İngilizce’ye geçişler yapıyor. Podcast WDR Cosmo Türkçe'ye konuk olan çok yönlü sanatçı, hayat hikayesini ve müzik kariyerini anlattı. Mikrofonda Gökçe Göksu ve Erkan Aslan var.
Almanya'da "Dersim Etnografya ve Tarih Müzesi" kurulması için kollar sıvandı. TÜİK verilerine göre, Tunceli ilinin tamamı ve tarihi Dersim bölgesinden Almanya’ya göç edenlerin sayısı aile bireyleriyle birlikte 460 binin üzerinde. Bonn kentinde yaşayan Dersimli akademisyen Hıdır Çelik, Köln'de kurulması planlanan müze girişimini başlatanlar arasında. Müze fikri nasıl oluştu? Müzede neler sergilenecek? Yanıtlar podcast WDR Cosmo Türkçe'de. Mikrofonda Aydın Işık ve Serap Doğan var.
Son yıllarda Almanya'da yaşayan ikinci ve üçüncü kuşak Türkiye kökenliler arasında yazanların sayısı giderek artıyor. Alman yayınevlerinin bu kitaplara ilgisi olduğu da açık. Şehnaz Dost da bunlardan biri. Şehnaz Dost, "Ruh" adını verdiği romanında Almanya'da yaşayan Cemal’in hikayesini anlatırken, altmış yılı geçen Türkiye’den göçün çakıl taşlarında da geziniyor. Kitabında Türkçe müziğe bolca yer veren Dost, WDR Cosmo Türkçe’ye konuk oldu. Ruh'u Elmas Topcu sizler için okudu. Mikrofonda Çelik Akpınar var.
Berlinale'de Almanya doğumlu yönetmen Aslı Özarslan'ın "Ellbogen" (Dirsek) adlı filmi "Generation 14plus" kategorisinde, Türkiye'den katılan Aslı Özge'nin 90 yaşındaki babasının hikayesini anlattığı "Faruk" isimli film ise "Panorama" bölümünde gösteriliyor. Yönetmen Aslı Özge ile kentsel dönüşümü konu eden filmi hakkında konuştuk. AfD politikacılarının davetliler listesinden çıkarılmasıyla dikkatleri üzerine çeken Berlinale film festivalinin kültürel ve politik alandaki rolünü ele aldık. Mikrofonda Çelik Akpınar ve Elmas Topcu var.
İlk Türk kadın romancı ve gazetecilerinden Suat Derviş, 1920’li yıllarda Berlin’de yaşadı ve hayatını yazarak kazandı. “O’nu gazeteci yapan biraz da Alman toplumu oldu” diyor Derviş’in izini süren, kendisi de yazar ve gazeteci olan Menekşe Toprak. Toprak’ın "Dejavu" adını verdiği romanında da Suat Derviş, Almanlar’ın yeni Türkiye Cumhuriyeti ve Osmanlı, özellikle de harem konusunda kendini adeta soru yağmuruna tuttuğunu anlatıyor. COSMO TÜRKÇE, Menekşe Toprak ile kitabı, Suat Derviş’in hayatı ve o yılların Berlin’i ile bugünkü Berlin’i konuştu, paralelliklere ayna tuttu. Mikrofonda Erkan Aslan ve Ceyhun Kara var.
İkisi de Almanya’ya 1964 yılında geldiler. İkisi de ikinci kuşağın ilk temsilcileri. Biri, Ergün Aktoprak, bankacılıktan uzaklaşıp müziğe yoğunlaştı, diğeri Levent Aktoprak, hayat dümenini edebiyata doğru kırdı. İkisinin de ortak bir derdi vardı, Türk ve Alman kültürü arasında köprü kurmak. COSMO TÜRKÇE bugün Aktoprak kardeşlerin sanat ile dolu göç hikayesine ve pek de kolay olmayan köprü görevine eğiliyor. Mikrofonda Serap Doğan ve Gökçe Göksu var.